Interview bij Kunstroute 2025

Kunstenaar Niloufar Farhadi vangt in haar werk sporen van herinnering

Door Leontine van der Elst

De Iraans-Nederlandse kunstenaar Niloufar Farhadi woont inmiddels zeven jaar in Leiden. Haar werk beweegt zich op het snijvlak van conceptuele en figuratieve kunst en draait om sporen van menselijk bestaan. ‘Mensen komen en gaan, maar hun herinneringen en sporen blijven - vaak gevangen in objecten. Daar ligt voor mij de kern van mijn werk.’

Van groene bergen naar Leidse ateliers

Farhadi groeide op in het noorden van Iran, in een landschap van zee, bergen en eindeloze kleuren. Haar vader, zelf kunstenaar, stimuleerde haar van jongs af aan. ‘Sinds mijn kindertijd hield ik van tekenen en werken met klei. Het voelde vanzelfsprekend om naar de kunstacademie te gaan.’ Ze gaf les, organiseerde tentoonstellingen, maar koos zeven jaar geleden voor een nieuw hoofdstuk in Nederland. ‘Ik wilde mijn kunstenaarschap verder ontwikkelen en besloot naar Leiden te verhuizen. Sindsdien is mijn werk veranderd en gegroeid.’

Aanwezigheid en afwezigheid

In haar tienerjaren ontdekte Farhadi hoe ze emoties kon vertalen naar kleur en vorm. Inmiddels staat in haar kunst de spanning tussen aanwezigheid en afwezigheid centraal. ‘Mijn kunst is een verzameling herinneringen waarvan de aanwezigheid eigenlijk het resultaat is van een collectieve afwezigheid. Deze constante aanwezigheid en afwezigheid verandert in een soort 'aanwezigheid' die zichtbaar wordt via objecten.’

Ze is gefascineerd door de sporen die mensen achterlaten. ‘Een jas, een stoel, een voorwerp dat onopgemerkt een verhaal bewaart. Voor mij zijn dit tastbare herinneringen.’ Ze beschouwt herinneringen als een kolonie: vluchtige momenten die samen een blijvende vorm aannemen.

Het Jackets Project

Tijdens de Kunstroute presenteert Farhadi haar Jackets Project: grootschalige werken waarin kledingstukken dragers van herinneringen worden. ‘Een jas is nooit zomaar een jas. Het neemt de vorm en geur van een lichaam aan, wordt een archief van iemands leven.’ Ze werkt met uiteenlopende materialen - van olieverf en houtskool tot lichtgevende verf die pas ’s nachts zichtbaar wordt, maar ook klei, textiel en gerecyclede objecten. ‘Elk materiaal heeft zijn eigen geheugen en draagt iets bij aan het verhaal dat ik wil vertellen.’

Inspiratie en dagelijks ritme

Haar inspiratie komt vaak voort uit omgeving en samenleving. ‘Ik probeer een textuur te creëren waarin mens en plaats samensmelten tot één identiteit.’ In haar atelier begint de dag rustig, met thee en wat lezen. ‘Daarna laat ik mijn gedachten uitwaaieren en verlies ik vaak alle gevoel voor tijd. Ik probeer ruimte te maken voor zowel schilderen als keramiek - beide zijn onmisbaar.’ Geen boodschap, maar een uitnodiging

Farhadi wil de kijker geen pasklare betekenis meegeven. Liever nodigt ze uit tot persoonlijke interpretatie. ‘Ik hoop dat mensen hun eigen herinneringen projecteren op wat ze zien. Mijn werk toont fragmenten van verhalen - wat je daaruit meeneemt, mag voor iedereen anders zijn.’ De Kunstroute ziet ze daarom als een bijzondere kans. ‘Het is een manier om mijn werk te delen met de gemeenschap waar ik deel van uitmaak. Het mooiste is als iemand voelt dat een werk een verhaal met hen deelt.’

Toekomst en dromen

Farhadi droomt van grootschalige projecten met industriële objecten en bronzen jassen. Tegelijk wil ze blijven groeien door nieuwe technieken, grotere schaal en samenwerkingen. ‘Mijn doel is dat mijn werk niet alleen herinneringen weerspiegelt, maar ook zelf een document van menselijke ervaringen wordt. Kunst is voor mij niet alleen expressie, maar ook dialoog en uitwisseling.’

Kunst als drager van herinnering

Voor Farhadi is kunstenaarschap meer dan werk: het is een manier van leven. Haar werk is een uitnodiging om aandachtiger te kijken naar de sporen die we achterlaten en de verhalen die objecten in zich dragen. ‘Herinneringen zijn vluchtig, maar tegelijk blijven ze bestaan. In een jas, in een ruimte, in een vorm. Dáár begint mijn kunst.’

Niloufar Farhadi vind je op Haagweg 4H7.