Home
tentoonstellingen

11 oktober 2025 t/m 8 maart 2026

Meesterlijk Mysterie - Over Rembrandts raadselachtige tijdgenoot

Emotie, verstilling en melancholie. Fenomenaal geschilderd. Maar door wie? Dat weet niemand. Voor het eerst komen de belangrijkste schilderijen van de onbekende maar zeer getalenteerde 17de-eeuwse Meester I.S. bij elkaar in de tentoonstelling Meesterlijk Mysterie - Over Rembrandts raadselachtige tijdgenoot. Veel van deze werken, met rauwe, bijna hyperrealistische gezichten, zijn voor het eerst samen te zien. Ze worden getoond naast werk van tijdgenoten als Rembrandt, Jan Lievens en Gerrit Dou. Ontdek het geheimzinnige verhaal van een groot kunstenaar, wiens naam onbekend bleef.

Ongrijpbaar mysterie

Wie was de kunstenaar achter de initialen I.S.? Hoewel de schilderijen al eeuwen bewonderd worden, weten we vrijwel niets over de maker. Het oeuvre van Meester I.S. bestaat grotendeels uit tronies: rauw realistische gezichten, geschilderd met een bijna hyperrealistische precisie. Juist de melancholische blikken en imperfecties maken het werk van de schilder aangrijpend en uniek. Voor het eerst wordt een aantal van de belangrijkste werken van Meester I.S., afkomstig uit toonaangevende musea en privécollecties, samengebracht. Veel van deze schilderijen waren zelden of nooit eerder te zien. Vanwege de sterke stilistische overeenkomsten is het aannemelijk dat Meester I.S. in aanraking is gekomen met kunstenaars uit Leiden.

Meester I.S., Portret van een vrouw, ca. 1650
Meester I.S., Portret van een vrouw, ca. 1650 Particuliere collectie, met dank aan Nicholas Hall

nooit eerder te zien

Museum De Lakenhal brengt, samen met Serlachius Museums in Finland, de belangrijkste schilderijen van Meester I.S. uit nationale, internationale en particuliere collecties voor het eerst bij elkaar. Veel van deze schilderijen waren zelden of nooit eerder te zien. De tentoonstelling toont de belangrijkste werken, waaronder meerdere nieuwe toeschrijvingen en ontdekkingen. Ze worden getoond naast werk van bovengenoemde tijdgenoten.

Rembrandt Harmensz. van Rijn, Oude man met bontmuts, 1630
Rembrandt Harmensz. van Rijn, Oude man met bontmuts, 1630 Tiroler Landesmuseen Innsbruck
Meester I.S., Oude man met bontmuts, jaren 1640
Meester I.S., Oude man met bontmuts, jaren 1640 Gösta Serlachius Fine Arts Foundation, Mänttä

uitgebreid onderzoek

Aan de tentoonstelling ligt uitgebreid onderzoek naar het werk en de identiteit van de meester ten grondslag, geleid door conservatoren Janneke van Asperen (Museum De Lakenhal) en Tomi Moisio (Serlachius Museums), in samenwerking met externe deskundigen van de Radboud Universiteit in Nijmegen en Museum Rembrandthuis. Het is wereldwijd de eerste keer dat het oeuvre van de kunstenaar, waarschijnlijk bestaand uit 25 tot 30 schilderijen, wordt onderzocht. De uitkomsten vormen ook de basis voor de publicatie die ter gelegenheid van de tentoonstelling verschijnt.

Deze tentoonstelling is van 12 april t/m 17 augustus 2025 ook te zien in Serlachius Museums in Mänttä in Finland en reist daarna door naar Museum De Lakenhal. In Finland werd het raadsel rondom Meester I.S. al ‘one of the great mysteries of 17th-century Dutch art’ genoemd.

Meester I.S., Man met een blind oog, 1653-1655
Meester I.S., Man met een blind oog, 1653-1655 Particuliere collectie, met dank aan Jacques Leegenhoek en Hubert Duchemin
Meester I.S., Man met een gezwel op zijn neus, 1645
Meester I.S., Man met een gezwel op zijn neus, 1645 Nationalmuseum, Stockholm

activiteiten


Ga op ontdekking naar de identiteit van Meester I.S. in de audiotour. Of leer meer over de schilder in een College op Zondag, Lakenhal Laat of een instaprondleiding. In het Open Atelier kun je aan de slag met een workshop geïnspireerd op het werk van de schilder. Houd de site in de gaten voor het hele programma.

Publicatie

Bij de tentoonstelling verschijnt het boek Master I.S. - Enigmatic Contemporary of Rembrandt. Dit boek is het eerste gepubliceerde onderzoek naar het oeuvre van Meester I.S. Het boek is onder redactie van Janneke van Asperen (Curator Museum De Lakenhal) en Tomi Moisio (Curator Serlachius Museums). Ook bevat het boek een bijdrage door experts Volker Manuth en Marieke de Winkel, die al jarenlang onderzoek doen naar Meester I.S. Het Engelstalige boek is vanaf 11 oktober te koop in de museumwinkel.


Meester I.S., Portret van een oude vrouw, 1651
Meester I.S., Portret van een oude vrouw, 1651 Kunsthistorisches Museum, Wenen




Dank

De tentoonstelling Meesterlijk Mysterie - Over Rembrandts raadselachtige tijdgenoot wordt mede mogelijk gemaakt met steun van Gemeente Leiden, Mondriaan Fonds, Turing Foundation, Blockbusterfonds, het Cultuurfonds, het Lucas van Leyden Mecenaat, Stichting Zabawas en DutchCulture.