Drieluik met het Laatste Oordeel, ca. 1526-1527

Lucas van Leyden

Het Laatste Oordeel van Lucas van Leyden geldt als meesterwerk van de noordelijke Renaissance. De natuurlijke weergave van het lichaam in complexe houdingen bereikte Lucas door studie van anatomie en perspectief met behulp van prenten naar werk van renaissanceschilders als Michelangelo, Rafaël, Dürer en Signorelli. Het onderwerp is ontleend aan de Openbaring van Johannes (20: 11-15), waarin hij als in een visioen de terugkeer van Christus op aarde beschrijft. Omringd door de apostelen, heiligen en engelen oordeelt Christus op de Laatste Dag wie naar de hemel gaat en wie naar de hel. De gelukzaligen worden links naar de hemel geleid, rechts sleuren gedrochten en duivels de verdoemden het hellevuur in. In afwijking van de traditie schilderde Lucas van Leyden het drieluik zonder opdrachtgevers. Lucas van Leyden maakte dit drieluik in opdracht van de kinderen van Claes Dircsz. van Swieten ter nagedachtenis aan hun vader, een Leidse houthandelaar, kerkmeester, schepen en in 1523 ook burgemeester van Leiden. Na voltooiing werd het in de Pieterskerk geplaatst. De patroonheiligen van Leiden, de apostelen Petrus en Paulus, schilderde Lucas op de buitenzijden van de luiken. Petrus en Paulus zitten vóór een indrukwekkend landschap dat om diepte te suggereren met verschillende kleuren en volgens een vast schema is opgebouwd. Bij het schilderen koos Lucas voor een hoog gezichtspunt, waardoor hij in dit fantasielandschap zoveel mogelijk elementen uit de zichtbare wereld kon samenbrengen. Zijn Antwerpse tijdgenoot Joachim Patinier maakte als eerste het landschap tot hoofdonderwerp en bracht de religieuze figuratie terug tot bescheiden proporties.

Multimedia

Object

Titles
Drieluik met het Laatste Oordeel
Drieluik met het Laatste Oordeel, met op de buitenluiken de heiligen Petrus en Paulus
Objectname
drieluik
Inventory number
S 244
Public domain

Public domain is a term used to indicate that works are no longer protected by copyright and related rights. In the EU, this is the case when the maker has been deceased for at least 70 years. In that case, there is no rightful claimant and there is no permission needed to use the work.

yes

Creation

Maker
Lucas van Leyden
Dating
ca. 1526-1527
Materials
olieverf, paneel
Technique
geschilderd
Measurements
Middenpaneel, met lijst en met ophanghaak: 316 × 217cm (volgens meting bij transport in 2016)
Zijpanelen, met lijst: 296,5 × 108,5cm (volgens meting bij transport in 2016)
-
Drager, middenpaneel: 269,5 × 184,8cm (volgens catalogus 1983)
Drager, zijluiken: 264 × 76cm (volgens catalogus 1983)
-
Totaal met lijst, geopend: 300,5 × 434,5cm (volgens catalogus 1983)
Totaal met lijst, gesloten: 294,5 × 217cm (volgens catalogus 1983)
-
Nog opmeten: diepte.

Subject

Image
christus, hemel, hel, landschap, engel, man, bijbelse voorstelling, duivel, vrouw

Acquisition

Dating
1872
Means of acquisition
Overdracht
Thanks to
Overdracht Stadhuis Leiden, 1872
Questions?
collectie@lakenhal.nl
Receive our newsletter?
Subscribe