Home

Musicerend gezelschap van Rembrandt

Komende jaren te zien in Museum De Lakenhal

Rembrandt schilderde Musicerend gezelschap in 1626. De schilder was toen 21 jaar oud en stond aan het begin van zijn loopbaan. In zijn Leidse werkplaats maakte hij meteen al schilderijen die zich onderscheidden door ongewone onderwerpen, een briljante losse schildertechniek en zin voor experiment. In dit vroege werk is dit alles goed terug te zien. Dit schilderij is vanaf april 2021 in Museum De Lakenhal te zien, dankzij een langdurig bruikleen van het Rijksmuseum.

Leidse tijd

Musicerend gezelschap is een vroeg werk van Rembrandt en geeft een mooi inkijkje in zijn Leidse tijd. Na een korte opleiding in Amsterdam bij Pieter Lastman was hij naar zijn geboortestad Leiden teruggekeerd. Dit werk laat zien dat hij toen technisch al heel ambitieus was, zelfs in het begin van zijn carrière. Zo speelde hij met techniek, kleuren, licht en uiteenlopende onderwerpen.

Ongewoon gezelschap

De vier muzikanten zijn traditioneel herkend als mogelijk Rembrandts zuster Lysbeth, zijn broer Adriaan, zijn moeder en schilder Jan Lievens (de staande man met de harp), met wie hij in zijn Leidse jaren nauw mee samenwerkte. Het gezelschap is uitgedost in exotische kostuums, de jonge vrouw in de voorgrond slaat met de hand de maat bij het zingen uit een muziekboek. De man met een viola da gamba (Italiaans voor beenviool) is getooid met een veelkleurige tulband en sjerp met een gouden dolk. De oude vrouw met een hoofddoek rechts kijkt peinzend toe.

Dat het niet om een alledaags tafereel handelt, blijkt uit de verweerde boeken en de luit in de voorgrond die de vergankelijkheid van het aardse tijdverdrijf symboliseren.

Details in Musicerend gezelschap

Man met harp
Man met harp Mogelijk portret van Jan Lievens
Verweerde boeken
Verweerde boeken Deze symboliseren vergankelijkheid

Rembrandt van Rijn, Jan Lievens en de Leidse fijnschilders

In de vroege 17de eeuw werken in Leiden uiteenlopende schilders die elk van cruciaal belang zouden blijken voor de Hollandse schilderkunst. Rembrandt en Jan Lievens werken in de eerste jaren van hun kunstenaarschap nauw samen en leggen in hun Leidse jaren het fundament voor een oeuvre van wereldwijde betekenis. In hun schilderijen profileren zij zich als experimenterende, zoekende kunstenaars van het eerste uur. Naast een grote verwantschap tussen de twee, zijn er ook grote verschillen.

Lees meer over de Leidse fijnschilders

Experimenteren met techniek

De verhoudingen in het schilderij lijken niet helemaal te kloppen. Zo is de zingende vrouw nogal groot ten opzichte van de mannen. Toch is de potentie en het vakmanschap van Rembrandt goed terug te zien in hoe de stoffen en materialen zijn geschilderd. Hij probeerde verschillende technieken uit: zware acccenten in het goudbrokkaat, de fijne lijntjes in houtnerven en vele streepjes geven glans aan de zijden mantel.

De weg naar Leiden

Museum De Lakenhal heeft in de jaren ´30 getracht het paneel te verwerven maar bracht de hoge vraagprijs toen niet op. Toch was dit schilderij eerder al kort te zien in Museum De Lakenhal. Dat was tijdens de tentoonstelling 'De Jonge Rembrandt - Rising Star', van december 2019 tot februari 2020. Daarin werd Rembrandts vroegste werk belicht: van experiment tot meesterwerk.

Het Rijksmuseum heeft het werk vanaf april 2021 langdurig in bruikleen gegeven aan Museum De Lakenhal. Daar is het de komende jaren te zien, in goed gezelschap.

Musicerend gezelschap, Rembrandt (1626).
Musicerend gezelschap, Rembrandt (1626). Bruikleen Rijksmuseum
Meer lezen over Rembrandt & De Gouden Eeuw

Wist je dat...

  • Het historiestuk in samenwerking met het Rijksmuseum in het atelier van het Amsterdamse museum is gerestaureerd waardoor Rembrandts kleurpalet weer straalt.
  • De Brillenverkoper behoort tot een serie van vijf zintuigen die Rembrandt rond zijn zeventiende jaar schilderde. Hoewel Rembrandt hier nog zichtbaar experimenteert met techniek en perspectief loopt het qua aandacht voor clair-obscur en virtuositeit in penseelstreek vooruit op het latere werk waarmee Rembrandt beroemd zou worden.